BN Mesajları

Öldüren Matematik Hataları

Tacoma Narrows Köprüsü

resim
31.01.2018

ABD’nin Tacoma eyaletinde bulunan 1940 yılında boğaza inşa edilen Tacoma Narrows köprüsü açıldıktan 4 ay sonra inanılmaz bir şekilde çökene kadar, mükemmel bir mühendislik çalışması olarak nitelendiriliyordu.

Tamamlandığı zamanlarda dünyanın üçüncü büyük açıklıklı asma köprüsü idi. Ancak ayaklar arası açıklık 853 metre olmasına karşın genişliği 11.9 metre kadardı. Bu da onun hafif rüzgarlarda bile salınım hareketi yapmasına neden olmaktaydı.

Köprünün çöküşü mühendislik ve fizik öğrencilerine örnek mahiyetinde gösterilebilecek bir olay olarak ders kitaplarında halen yer almaktadır.

Peki mükemmel bir mühendislik örneği olarak kabul edilen köprüde yapılan hata neydi?

Köprünün yapımında az çelik kullanıldığından dolayı gerçekten ucuza mal edildiğini düşünebilirsiniz. Ancak sorun bu değildi. Eğer inşa ettiğiniz yapı rüzgarın etkisiyle sallanıyorsa ne kadar sağlam yaptığınızın bir önemi yoktur. Bu etkiyi azaltmak için rüzgar delikleri koymanız gerekir. Maalesef Tacoma Narrows köprüsünde rüzgar deliği bulunmuyordu.

07 Kasım 1940, çok da kuvvetli esmeyen rüzgârlı bir günde köprü rezonansa girerek yıkıldı. Oysa ki projesine göre köprünün 140 km/saat rüzgara dayanıklı olması gerekmekteydi. Rüzgârın etkisiyle köprü önce 0.6 Hz frekansla yukarı-aşağı salınım yapmaya başladı. Ardından dönme salınımı başladı. Düzgün esen rüzgâr sonucunda giderek şiddetlenen salınımların frekansı köprünün öz frekansı ile çakıştı, köprü çöktü. Köprü çökme öncesi trafiğe kapatıldığından, köprü üzerindeki arabada bulunan bir köpek dışında, can kaybı olmadı.

Kısacası mühendislik harikası olarak görülen Tacoma Narrows köprüsü rüzgar deliği bulunmadığı için çöktü.

Köprünün çöküş anlarını videodan izleyebilirsiniz.



Kaynak: Matematiksel 
 

Sayfa başına dön!