Laptoplar ve tabletler, giderek daha fazla artan oranda yazı yazma aracı olarak kullanılmaya başladığı için pek çok insan yazı yazma becerisini artık geçmişte bırakmaya çoktan hazırmış gibi görünüyor. Öğrencilerin çoğunun yazılarını bilgisayarlarda yazdıklarını düşünürsek, öğretmenlerin klavye ile yazı yazma becerilerini onlara daha erken yaşlarda öğretmesi gerekiyor diye de düşünebiliriz. Ancak psikologlar sadece yazı yazmanın değil, elle yazı yazmanın bilinmeyen faydalarını ortaya çıkarmaya devam ediyor. New York Times gazetesinde geçtiğimiz aylarda yayınlanan bir makale, yeni araştırmayla birlikte ortaya çıkan yeni bilgileri önümüze serdi.

Elle yazı yazmak önemli mi? Birçok eğitimciye göre pek de değil. Hele de klavye ile yazı yazmanın çok daha fazla önemsendiği bir çağda. Ancak psikologlar ve nörobilimciler el yazısını nostaljik bir şey olarak görmenin henüz çok erken olduğunu söylüyor. Yeni araştırma, elle yazı yazmak ile en geniş anlamda eğitimsel gelişim arasında derin bir bağ olduğunu ortaya çıkardı.

Çocuklar ilk olarak elle yazı yazmayı öğrendiklerinde sadece okuma yazmayı daha hızlı öğrenmekle kalmıyor, aynı zamanda daha iyi fikirler üretebiliyor ve bilgiyi hafızalarında daha iyi tutabiliyorlar. Diğer bir deyişle, sadece ne yazdığımız değil, nasıl yazdığımız da önemli.

“Yazı yazdığımızda, özel bir nöral devre otomatik olarak harekete geçiyor. Ve bu devre fark etmediğimiz şekillerde bize katkı sağlıyor: Öğrenmeyi kolaylaştırıyor.”

2012 yılında Indiana Üniversitesi psikologlarından Karin James tarafından yürütülen bir başka araştırma da bu görüşü destekler nitelikte. Okumayı ve yazmayı henüz öğrenmemiş çocuklara, bir kart üzerinde bir harf ya da bir şekil sunuldu. Bu kartta gördüklerini şu üç yoldan biriyle tekrar üretmeleri istendi: Gördükleri şeyin aynısını bir kağıt üzerindeki noktaları birleştirerek yapmaları, boş bir sayfaya aynısını çizmeleri ve gördüklerini bilgisayarda yapmaları… Çocuklar daha sonra beyin taramasından geçirildi ve kendilerine bu görsel tekrar gösterildi.

Araştırmacılar gördüğümüzün benzerini yaparken kullandığımız yolun büyük bir fark yarattığını buldular. Çocuklar elle çizim yaptıklarında beyinlerinin üç bölgesinde aktivite artıyordu. Bu bölgeler aynı zamanda yetişkinler yazı yazdığında ya da okuduğunda harekete geçen bölgelerdi. Buna karşılık, bilgisayar kullanarak ya da noktaları birleştirerek gördükleri şekli ya da harfi oluşturan çocuklarda böyle bir etki oluşmadı. Aktivasyon gözle görülür bir şekilde çok daha zayıftı.

Dr. James aradaki farkı, elle yazı yazmanın doğasındaki karmaşıklığa bağlıyor: Önümüzde noktalarla takip edebileceğimiz bir şekil olmasından farklı olarak yazı yazarken önce planlayıp sonra eylemimizi yönetmek zorunda olmanın dışında oldukça değişken olabilecek bir sonuç üretmek durumundayız. Bu çeşitliliğin ve değişkenliğin kendisi başlı başına bir öğrenme aracı olabilir.

Beynimiz her olası tekrarlamanın – örneğin bir “a” harfinin- nasıl yazılırsa yazılsın aynı olduğunu anlamak zorunda. Farklı yazılan her “a” harfini her seferinde deşifre edebilmek, “a” harfinin nihai şeklini öğrenme konusunda sürekli aynı formattaki “a” harfini görmekten çok daha fazla yardımcı oluyor.

Üstelik bu etki, bir harfi tanımanın ve öğrenmenin de ötesine geçiyor. İkinci ve beşinci sınıf arasındaki öğrenciler üzerinde Washington Üniversitesi psikologlarından Virginia Berninger tarafından yapılan bir başka çalışma, elle yazı yazmanın ve klavye ile yazmanın ayrı ve farklı beyin işlevleri ile ilgili olduğunu ve her birinin farklı bir sonuç ürettiğini ortaya çıkardı. Çocuklar bir metni elle yazdıklarında, klavye ile yazdıklarından daha fazla ve daha hızlı kelime üretiyorlar. Beyin taramaları, yazı yazma ile fikir üretme arasındaki bağın çok güçlü olduğunu da ortaya çıkardı. Aynı çocukların bir kompozisyon için fikirler üretmeleri istendiğinde, el yazısı daha iyi olanların beynindeki çalışan hafıza ile ilgili olan alanlarda daha fazla nöral aktivasyon görülürken okuma ve yazma ağlarındaki genel aktivasyonun arttığı ortaya çıktı.

Tüm bu araştırmalar el yazısının faydalarının çocukluğun ötesine geçtiğini söylüyor. Yetişkinler için klavye ile yazı yazmak elle yazmaya oranla daha hızlı ve etkin bir alternatif olabilir, ancak bu etkinlik aynı zamanda yeni bilgi üretme becerimizi de yok ediyor olabilir. Harfleri elle yazarak hafızamıza aldığımızda sadece onları daha iyi öğrenmekle kalmıyoruz, aynı zamanda genel olarak hafıza ve öğrenme becerilerimizi de geliştiriyoruz.

İki psikolog Pam Mueller ve Daniel Oppenheimer’ın yaptığı başka bir araştırma da öğrencilerin laptop yerine elle not aldıklarında daha iyi öğrendiklerini ve bilgiyi daha kolay hafızaya aldıklarını ortaya çıkarmıştı.

***

Eğitim Pedia'dan alınmıştır.
http://www.egitimpedia.com/egitim-2/elle-yazi-yazmak-tarihe-karisirsa-ne-olur